Yayladan Gelen Lezzet: Erzincan Tulum Peyniri

İnsanoğlunun peynir denilen süt kesiğini ve bunun yenilebilen bir şey olduğunu ilk ne zaman, nerede ve nasıl bulduğu tam olarak bilinmiyor.

 En yakın olasılık binyıllar önce küçük ve büyükbaş hayvanların evcilleştirildiği sıralarda Güneydoğu Anadolu ya da Mezopotamya’da geliştirilmiş olması.

Erzincan Tulum Peyniri de asırlardan bu yana kahvaltı sofralarını süsleyen, kuşaklar boyunca vazgeçilemeyen bir lezzet. İlk ne zaman, nerede, nasıl üretildi, keçi ya da koyun derisinden yapılan tulumlara basmak nereden kimin aklına geldi bilinmez ama Fırat’ın sularıyla yıkanan, onlarca kavime yurt olan bu kadim topraklar, böylesine mükemmel bir lezzeti miras bırakmıştır Anadolu’nun çocuklarına.

Erzincan ile özdeşleşmiş, ünü tüm ülkede bilinen ve tüketicilerden her daim tam not alan Erzincan Tulum Peyniri, üç kıtaya hükmeden Osmanlı Padişahlarından tutun da Anadolu’nun dört bir yanındaki her haneye uğramış, lavaş ve çayla birlikte mükemmel bir üçlü oluşturmuştur. Bu üçlüye kimi zaman Kemah’ın cevizi, kimi zaman Cimin’in üzümü ya da Erzincan’ın yerli domatesleri eşlik etmiştir sofralarda.

Damaklarda kendine özel bir yer edinen Erzincan Tulum Peynirinin vazgeçilemeyen lezzetinde Erzincan’ın 2-3 bin metre yükseklikte yer alan yaylalarında yetişen bitkilerin de, bu bitkilerle beslenerek o aromayı sütüne ortak eden akkaraman koyununun da, mayalamada kullanılan Kemah tuzu ve şirdenin de, bu mükemmel lezzeti üreterek sofralarımıza taşıyan nasırlı ellerin de elbette hakkı var.

Mayıs ayında bu yana Erzincan’ın yaylalarında üretilen tulum peynirleri bu aralarda tüketicilerin beğenisine sunulacak. Yaklaşık 4 aydır yaylalarda koyunlarını otlatarak Erzincan tulum peyniri üreten yüzlerce aile bugünlerde yayladan inmeye hazırlanırken, binlerce ton tulum peyniri de tesislerde paketlenmeye devam ediyor.

Erzincan’ın coğrafi işaretli ürünleri arasında yer alan Erzincan Tulum Peyniri, son derece zor bir sürecin ardından tüketicilerin beğenisine sunulmaya hazırlanırken, Erzincan Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Murat Şahin, Kemah ilçesinde bulunan Beşikli yaylasında tulum peyniri üreten üreticileri ziyaret etti.

Yüzölçümünü üçte biri mera ve yaylalardan oluşan Erzincan’da, binlerce kişiye istihdam sağlayan Erzincan Tulum Peyniri sektörü hakkında açıklamalarda bulunan İl Müdürü Murat Şahin, 430 bin hektar mera varlığına sahip olan Erzincan’da tulum peyniri sektörünün büyümeye devam ettiğini söyledi. İl Müdürü Şahin açıklamasında “Kentteki 280 bin anaç koyundan yılda yaklaşık 5-6 bin ton üretilen ve kendine has bir lezzeti olan tulum peyniri, yöredeki firmalarca Erzincan’ın yanı sıra başta İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere ülkenin birçok kentinde de sofralara lezzet katıyor. Erzincan 430 bin hektar mera alanıyla ülkede küçükbaş hayvancılık açısından önde gelen illerden biri konumundadır. Hayvan varlığımıza bakıldığında 92 bin büyükbaş 407 bin küçükbaş hayvan kayıtlı bulunmaktadır. Bu koyunlardan yılda 5-6 bin ton tulum peyniri elde ediyoruz. Kentimizin coğrafi işareti bulunan ürünlerinden birisi olan tulum peyniri ilimizdeki yaylalarda, otlaklarda, meralarda otlayan akkaraman koyunlarından elde ediliyor. Tulum peyniri hemşehrilerimiz ile Türkiye genelindeki tüketicilerce tadı aranan bir peynir çeşididir. Peynirimizin lezzeti, yüksek rakımlı meralarda otlayan koyunların sütünden elde edilmesinden kaynaklanıyor." Diye konuştu.

Erzincan Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Kenan Doğan ise, Erzincan’da bin 200 ile 2 bin metre rakım arasındaki yaylalarında yaklaşık bin 200 göçerin olduğunu, göçerlerce üretilen tulum peynirinin de Türkiye’de bir marka haline geldiğini kaydetti.Doğan, bu peynirin üretiminin sürdürülebilirliği için çalışmalar yapıldığını, 15 Mayıs-15 Eylül tarihlerinde üreticilerin yüksek rakımlı yaylalara çıkarak tulum peynirlerini ürettiğini aktararak, yaylalardaki bitki örtüsünün lezzetine lezzet kattığı peynire rağbetin yüksek olduğunu söyledi.

Kemah ilçesindeki 2 bin 200 rakımlı Beşikli Yaylası’nda annesi, eşi ve çocuklarıyla çadırda kalarak tulum peyniri üreten küçükbaş hayvan yetiştiricisi Evren Yıldırım ise 3-4 ay süren bir sürecin ardından bugünlerde yayladan inmeye hazırlandıklarını, ürettikleri peynirlerin ise tesislerde işlenmek üzere gönderdiklerini söyledi.