Çocuğunuzun gözü sık sık şişiyor mu?

Çocuklarda sık görülen ve idrarla fazla albümin ve protein kaybı olarak bilinen nefrotik sendrom, annelerin dikkati ile erken tedavi edilebiliyor. Üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası görülebilen; gözlerde anormal şişlik ve idrar miktarındaki azalma nefrotik sendromun habercisi.

Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Faruk Öktem, üst solunum yolu enfeksiyonları ve ishal gibi hastalıkların nefrotik sendromu tetiklediğini ve dikkatli bir annenin çocukta gözlerde şişme ve idrar azalması gibi ilk belirtileri fark edebileceğini söylüyor. Bu hastalıkta böbreklerdeki protein süzme mekanizmalarının bozulduğu için fazladan protein atılımı olduğunu belirten Prof. Öktem, kronik nefrotik sendrom hastası çocukların ve ailelerin psikolojik destek almasını tavsiye ediyor. Kandaki ciddi protein düşüklüğünün de hastalığı teyit ettiğini söyleyen uzman, bazı çocuklarda gözlerin yanı sıra genital bölge ve sırt gibi yumuşak dokularda da belirgin şişkinlik oluştuğunu aktarıyor. Prof. Faruk Öktem, tüm bu belirtileri gözlemleyen annenin basit bir tam idrar analizi (TİT) ile erken teşhise yardım edebileceğini kaydediyor.

İdrar tahlilindeki proteinin 2 ve daha üzeri pozitif olması durumunda detaylı analiz ve kan tahlilinin gerektiğini belirten Prof. Öktem, yüksek kolesterol ve kanda albümin düşüklüğünün hastalığın varlığını doğrulayacağını söylüyor. Nefrotik sendromun 2-5 yaş aralığında daha sık görüldüğünü belirten uzman, “Kesinleşmiş nefrotik sendrom tanısında 1 yaş altı ve 8 yaş üstü hastalara biyopsi yapılıyor. 1-8 yaş aralığındaki nefrotik sendrom genelde iyi seyirli oluyor ve tedaviye cevap veriyor.” şeklinde konuşuyor. Nefrotik sendrom tedavisinde halk arasında kanser ilacı olarak da bilinen kortizon kullanılıyor. Tedavide bu ilacın önemli bir etken olduğunu dile getiren Prof. Öktem, “Kontrollü kullanılması gereken bir ilaç.

Kortizon aynı zamanda bağışıklık sistemini de güçlendiriyor. En önemlisi nefrotik sendrom tekrarlayan bir hastalık. Bu tekrarların sebebi yine üst solunum yolu enfeksiyonları, ateşli hastalıklar ve rutin aşılar olabiliyor. Daha önce nefrotik sendrom geçiren bir çocuk enfeksiyon geçirdiğinde muhakkak idrar testi yapılmalı.” uyarısında bulunuyor. Prof. Öktem’e göre nefrotik sendromlu çocuk sahibi ailelerin düştüğü hatalardan biri de çocuk tuzsuz yemeye alışmışken tedavi sonrası tuzsuz yemeyi bırakmaları. “Hastalık tekrar ettiğinde çocuk yeniden tuzsuz yemeye alışmak zorunda kalıyor. Bu da çocuğu hırçınlaştırıyor.” ifadelerini kullanıyor.

Nefrotik sendromlu çocuk ve ailesi psikolojik destek almalı

Kortizon tedavisinin ortalama 3 ay sürdüğünü kaydeden Prof. Öktem, “Nefrotik sendrom kronik bir hastalık. Ayrıca kortizon tedavisi sırasında çocuğun dış görünüşünde meydana gelen şişme, tüylenme gibi fiziksel değişiklikler çocuğu ve aileyi psikolojik anlamda etkileyebiliyor. Bu nedenle hem çocuk hem de aile mutlaka psikolojik destek almalı.” diyor.

Nefrotik sendromda dengeli beslenmenin çok önemli olduğuna dikkat çeken Prof. Faruk Öktem şu bilgileri veriyor: “Özellikle protein kaçağının çok olduğu dönemlerde yumurta beyazı, balık, tavuk gibi protein değerleri yüksek besinler tüketilmeli. Kırmızı eti çok önermiyoruz. Çünkü bu süreçte kolesterol yüksek olabildiği için kırmızı et kolesterolü etkiliyor. Aşırı inek sütü tüketimi de zararlıdır. Kolesterol sebebiyle tüketilen yağ günlük kalorinin yüzde 30’unu geçmemeli. Tuzsuz yemeli ve ihtiyaca göre yeterli su içmeli. Vücuttaki şişmelerin sebebi albümin kaybında damarın daha çok su tutması. Ayrıca tedavi için verilen kortizon da şişme yapabiliyor. Bazı aileler bu sebeple çocuklarına su vermek istemiyor. Bu da doğru değil. İhtiyaç ne kadar ise su içilmeli. Bu dönemde çocuklar aşırı iştahlı oluyor. Yine tedavi sürecinde vücuda alınan tuz hipertansiyona da sebep olabiliyor.