Yiyeceklerin mizacını tanıyalım

Görünüşte bir et ve kemik yığını olan insan vücudunu derinlemesine incelediğinizde farklı özelliklere sahip hücrelerin bir araya gelerek oluşturdukları organları, bu organların fonksiyonlarını ve aralarındaki bu mükemel organizasyonu görmemek mümkün mü? Peki bir hücreden çoğalarak gelişen, ardından dünyaya gelen, daha sonra da büyüyüp serpilen insanın vücudunu oluşturan şeyler nelerdir ve nereden gelmektedir? Bünyemizi oluşturan organlarımız, organlarımızı oluşturan hücrelerimiz, hücreleri oluşturan ise, büyük küçük moleküllerdir. Bedenimizi oluşturan molekülleri bir gökdeleni oluşturan tuğla, harç ve demir gibi meddelere benzetebiliriz. Bir binanın dayanıklılığı ve güzelliği o binada kullanılan malzemenin kalitesi ve hangi malzemenin nerede kullanıldığı ile doğrudan orantılıdır. Dışarıdan normal bir duvar olarak gördüğümüz, taş demir ve betondan oluşan bir yapıyı basit bir yapı olarak görmemek gerekir. Bunun dış sıvası, iç dekoru ve onu kuvvetlendiren unsurlar, hepsi bir bütünü oluşturur. Yediğimiz içtiğimiz gıdalar da bir takım sindirim işlemlerinden sonra vücudumuzun bir parçası haline gelmektedir. O halde vücudumuzun sağlıklı olması için mutlaka ona faydalı olacak besinler alınması gerekir.

Burada şöyle bir soru akla geliyor: Rabbimizin hizmetimize sunmuş olduğu bu sayısız nimetin içinde vücudumuza faydalı olan besinleri ve bunların ne şekilde tüketileceğini nasıl belirlememiz gerekiyor? Her yaştaki insanın her mevsimde istediği gıdayı istediği ölçüde tüketmesi mümkün mü ve hangi yiyeceğin ne kadar ve nasıl tüketilmesi gerektiği konusunda nasıl bir yol izlenmesi gerekir? Bu konuda bazı bilgilere ulaşmak gerek sosyal medya gerek internet siteleri ve yayın organları (kitap, dergi vb) olarak artık çok kolay.

Ancak biz farklı bir bakış açısı ile yediklerimizin geleneksel tıp açısından vücudumuza etkilerini esas alacağız. Bazı yiyecekler vücudumuza enerji ve ısı verirken bazıları harareti alır ve serinlik verir. Hurma, bal, kuru üzüm gibi vücuda enerji ve ısı temin eden gıdalar genelde soğuk mevsimlerde tüketilirken, karpuz, vişne, ayran gibi vücudun hararetini alan ve serinlik veren gıdalar genellikle sıcak mevsimlerde tüketilir. Yalnızca bununla da kalmaz, bazı gıdalar vücudun nem oranını azaltıp kuruluk verir. Her bir gıda vücudun farklı zamanlarda farklı ihtiyaçların giderir.

YİYECEĞİN TÜRÜ         MİZACI

            Tahıl Grubu

Buğday                   Sıcak ve nemli

Dövme                   Sıcak ve nemli

Arpa                       Soğuk ve kuru

Maş fasulyesi     Soğuk ve kuru

Yulaf                      Sıcak ve kuru

Pirinç                     Soğuk ve kuru

Mısır                      Soğuk ve kuru

                Baklagiller

Kuru fasulye            Sıcak ve nemli

Barbunya                  Sıcak ve kuru

Bakla                          Soğuk ve nemli

Maş                           Soğuk ve kuru

Nohut                        Sıcak ve kuru

Bezelye                      Soğuk ve nemli

Yeşil mercimek        Soğuk ve kuru

Kırmızı mercimek     Sıcak ve kuru

Ayşekadın fasulye    Sıcak ve kuru

              Sebzeler     

Domates                 Soğuk ve nemli

Salatalık                   Soğuk ve nemli

Acur (Hıta)              Sıcak ve nemli

Havuç                      Sıcak ve nemli

Yabani havuç          Sıcak ve nemli

Lahana                      Sıcak ve kuru

Marul                        Soğuk ve nemli

Göbek marul           Soğuk ve nemli

Patates                     Soğuk ve nemli

Kuru soğan              Sıcak ve kuru

Yeşil soğan               Sıcak ve kuru

Yaprak soğanı        Sıcak ve kuru

Sarımsak                  Sıcak ve kuru

Yabani sarımsak                    Sıcak ve kuru

Taze Fasulye            Soğuk ve nemli

Patlıcan                     Soğuk ve kuru

Kabak                        Soğuk ve nemli

Yeşil biber                Ilımlı  

Acı biber                    Sıcak ve kuru

Kırmızı pancar          Sıcak ve kuru

Şeker pancarı           Sıcak ve kuru

Pazı yaprağı            Sıcak ve kuru

Bal kabağı               Sıcak ve nemli

Pırasa                       Sıcak ve kuru

Karnabahar            Sıcak ve kuru

Şalgam                    Sıcak ve nemli

Bamya                    Soğuk ve nemli

Mantar                   Soğuk ve kuru

Kereviz                   Sıcak ve kuru

Ispanak                   Soğuk ve nemli

Bezelye                  Soğuk ve nemli

Enginar               Sıcak ve nemli

Semizotu            Soğuk ve nemli

Kişniş                 Soğuk ve kuru

Kırmızı turp        Sıcak ve nemli

Siyah turp           Sıcak ve nemli

Mor reyhan        Sıcak ve kuru

Nane                 Sıcak ve kuru

Yaban nanesi    Sıcak ve kuru

Isırganotu          Sıcak ve kuru

Maydanoz          Sıcak ve kuru

Dereotu              Sıcak ve kuru

Fesleğen             Sıcak ve kuru

Roka                   Sıcak ve kuru

Tere                    Sıcak ve kuru

Tarhun              Sıcak ve kuru

Kenger                Sıcak ve kuru

             Meyveler

Tatlı nar              Soğuk ve nemli

Ekşi narı              Soğuk ve kuru

Ekşi elma            Soğuk ve kuru

Tatlı elma           Sıcak ve nemli

Ayva                     Sıcak ve nemli

Armut                  Sıcak ve nemli

Kivi                       Soğuk ve kuru

Portakal              Soğuk ve nemli

Mandalina         Soğuk ve nemli

Limon                  Soğuk ve kuru

Greyfurt             Soğuk ve kuru

Muz                     Sıcak ve nemli

Dut                        Sıcak ve nemli

Kırmızı dut         Soğuk ve kuru

Böğürtlen           Soğuk ve kuru

Çilek                      Soğuk ve nemli

Üzüm                    Sıcak ve nemli

Vişne                    Soğuk ve kuru

Kiraz                      Soğuk ve nemli

Yenidünya          Soğuk ve kuru

Şeftali                   Soğuk ve nemli

İncir                     Sıcak ve nemli

Kayısı                    Soğuk ve kuru

Erik                       Soğuk ve nemli

Ananas                Sıcak ve nemli

Mango                 Sıcak ve kuru

Hindistan cevizi     Sıcak ve kuru

Alıç                         Soğuk ve kuru

Karpuz                  Soğuk ve nemli

Kavun                    Sıcak ve nemli

Trabzon hurması            Sıcak ve nemli

Hurma                     Sıcak ve kuru

Kızılcık                      Soğuk ve kuru