Kokular Bize Ne Söyler?

Halis Bilgi, 28 Eylul 2020 07:37

Kokular Bize Ne Söyler?

  

Marka parfümlerin yıkansa da giysimizden çıkmayan kokuları, çok sevdiğimiz yemekten yayılan kokunun bizi mest edişi, tarihî bedesten çarşılarında dolaşırken dibekte dövülmüş taze kahve kokusu… Her biri duygularımıza hitap eden hatta bizi alıp geçmişe götüren birer uyarandır.

Yaşadığımız hayata anlam katan unsurlardan biri de kokulardır… Yediğimiz yemeğin tadına varmaktan tutun da özlemi, hasreti, anıları, her birini bir kokuyla kodluyoruz zihnimize. İnsan beynindeki koku alma noktaları ortama yayılan kokuları algılayınca hemen harekete geçiyor. İlahi bir rahmet olarak bizlere ikram edilmiş olan koku reseptörleri hayattaki kokuları tanımaya, anlamlandırmaya matuf yaratılmış. Burnumuzda beş milyon civarında koku reseptörü var.

Güzel koku ve güzel ses insanın bam teline dokunan iki müthiş uyarandır. Yıllar evvel belleğimize kazınmış olan kokuyu yeniden duyumsadığımızda yaşadığımız şaşkınlık ve heyecan karışımı duyguya ne ad veririz? Hangimiz bir an durup geçmişe gitmez? Kokular hangimizde “dejavu” etkisi yapmaz?

Çocukken sabah uyandığımızda mutfaktan yükselen patates kızartması, sucuklu yumurta, kızarmış ekmek kokuları belleğimizde öyle bir kayıtla tutulur ki yıllar sonra aynı kokularla uyanmak bizi tekrar çocukluğumuza götürür. Okulda yoğun ve yorucu geçen bir günün ardından evimize adım atar atmaz bizi kuşatan anne yemeği kokusu yıllar geçip evlensek de annemizin evine her gidişimizde bizi yine alır, okul yıllarımıza götürür.

Gurbette öğrencilik yaparken ya da askerde valizini yerleştirirken eşyaların arasından buram buram tüten “ev” kokusu… Burnunda hissedilen ince biz sızıya eşlik eden, gözlerde beliren birkaç damla yaş… Hem ağlarım hem giderim mecburiyetine mahkûm, derin bir sessizlik… Hissetmemek ne mümkün.

Evlat Kokusu…

Yeni doğmuş bir bebeğin etrafına yaydığı kokuyu içimize çeker ve o koku genzimizde kalsın isteriz. Anne, baba, evlat kokusu belleğimizin üst katmanlarında kendine yer edinir, uzun süreli belleğe yerleşir. Bunun en güzel örneğini Kur’an-ı Kerim’de görürüz: Hz. Yakup’a (a.s.) Yusuf’un (a.s.) gömleği getirildiğinde koklamış ve “Bu, Yusuf’un kokusu.” demiştir.

Anadolu şehirlerinin bedesten çarşılarında gezinirken dükkânlardan yayılan öğütülmüş kahve, naftalin, kumaş, deri, ekmek, simit, ıtriyat kokuları birbirine karışır.

Anneannemizin, babaannemizin evine gittiğimizde aldığımız kalıp sabun, naftalin, dedemizin namaz vakitlerinde sürdüğü misk ile karışık çocukluk hatıraları kokusu bizi sarıverir. Yatıya kaldığımız gecelerde üzerimize örtülen yorganın kokusunu içimize çekerek saatin tik takları eşliğinde daldığımız tatlı uykuları yeniden anımsarız.

Evlerin, milletlerin, ailelerin, apartmanların, şehirlerin de kokusu vardır. Milletler kendi kokularını bilmezler, o kokuları yalnız başka milletlerden olan insanlar alabilir. Vakitler de kokar. Seherlerde açılan pencerelerden esen seher rüzgârının dağıttığı rahmet kokusu, Kâbe’de sabah ve ikindi serinliğinde imamın yanık sesine karışan Kâbe kokusu, bize bir ibadet neşesi katar ve o kokuyu yeniden, bir daha almak isteriz. Medine’ye adım atar atmaz dalga dalga yayılan Ravza rayihası, Cennetü’l-Bâkî’de, Uhud Dağı eteklerinde, rehberimizi dinlerken o anları yaşarmışçasına hüznümüze karışan toprak kokusu, şehit kokusu, bizi alıp götüren manevi duyguların kokusu… Medine çarşılarından aldığımız, umre ve hac hatıralarımızı yeniden canlandıran gül kokusu, Kâbe kokusu, Hacerü’l-esved kokusu.

Mevsimlerin kokusu…

Kış sabahlarına uyanıp pencereyi açınca gözlerimizi kamaştıran beyaz rahmetin kokusu bizi hem şaşırtır hem mutlu eder. Baharda kuş sesleriyle canlanan bahar çiçeklerini kuşanmış ağaçların kokusu, taze çağla, erik kokusu nasıl bir doyulmaz güzelliktir… Anadolu şehirlerinde mayıs ayında açan iğde çiçeklerinin eşsiz kokusu içimizden hiç gitmesin isteriz.

Dağlardan tertemiz esen rüzgâr kokusu ciğerleri doldururken deniz meltemleriyle gelen tuz kokusu genzimizi yakar. Yaz sıcağında testilerden ikram edilen buz gibi su, tüm hücrelerimizi serinletirken suya sinmiş toprak kokusunu yemek isteriz âdeta.

Yeni alınan kitabın kokusunu, paketinden çıkarılan derginin kokusunu ancak okumayı sevenler alırlar. Kitapçı rafları, kitap fuarları onların terapi merkezleridir âdeta. Çocukluğumuzda biriktirdiğimiz kokulu kâğıtlarla silgiler, defter, kitap ve okul kokuları da bu cümleden olup hâlâ belleğimizdedir.

Kimi zaman bize maziyi anımsatan, kimi zaman içimizde mutluluk çiçekleri açtıran ve kimi zaman duygularımızı esir eden kokular olmasaydı hayat ne kadar sığ olurdu değil mi? Hayat, tüm çeşitliliği ve aldığımız kokularla güzel. Koku alabiliyor olmaksa sonsuz bir şükür vesilesi…

  

Halis Bilgi, 28 Eylul 2020 07:37

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Tetanoz aşısı hangi durumlarda yapılır?

Tetanoz aşısı hangi durumlarda yapılır?

Neden Çok Yorgunuz

Neden Çok Yorgunuz

Huzursuz bağırsak sendromunun nedeni stres olabilir

Huzursuz bağırsak sendromunun nedeni stres olabilir

Seyahat Edin Sağlıklı Kalın

Seyahat Edin Sağlıklı Kalın

Bebeklerde Oluşan Pişiklere Çözümler

Bebeklerde Oluşan Pişiklere Çözümler

Sıcak havalarda kalp sağlığını korumak için 5 yöntem

Sıcak havalarda kalp sağlığını korumak için 5 yöntem

Çocuklar Neden Sınırlara İhtiyaç Duyarlar?

Çocuklar Neden Sınırlara İhtiyaç Duyarlar?

Uzmanından enfeksiyon uyarısı: 'İlaca rağmen 39 derece civarında ateşler görebiliyoruz'

Uzmanından enfeksiyon uyarısı: 'İlaca rağmen 39 derece civarında ateşler görebiliyoruz'

Narın Faydaları Nelerdir

Narın Faydaları Nelerdir

Tokat mutfağından Düğü Pilavı (Dolmaiçi)

Tokat mutfağından Düğü Pilavı (Dolmaiçi)

Evlilikte “Güven” oluşunca ömür boyu aşk başlıyor

Evlilikte “Güven” oluşunca ömür boyu aşk başlıyor

Tarihi külliyede kum oyunu terapisi eğitimi ile kiltelere ulaşıyorlar

Tarihi külliyede kum oyunu terapisi eğitimi ile kiltelere ulaşıyorlar

Neden uykusuzuz?

Neden uykusuzuz?

Vazelin Nedir Nerelerde Kullanılır

Vazelin Nedir Nerelerde Kullanılır

Tavuklu Kağıt Kebabı

Tavuklu Kağıt Kebabı

Çocuklarda Öfke Nöbeti

Çocuklarda Öfke Nöbeti

Güçlü bir bağışıklık bulaşıcı hastalıklardan korur

Güçlü bir bağışıklık bulaşıcı hastalıklardan korur

Saglıklı uyku için karanlıkta uyuyun

Saglıklı uyku için karanlıkta uyuyun

Evlilikte üç önemli adım

Evlilikte üç önemli adım

Beslenmede  Yaşlılık Çağı

Beslenmede Yaşlılık Çağı

Günde 30 Dakika Egzersizin Vücuda İnanılmaz Etkisi

Günde 30 Dakika Egzersizin Vücuda İnanılmaz Etkisi

Özgül Fobi Nedir

Özgül Fobi Nedir

Tefekkür

Tefekkür

Kış depresyonuyla baş etme yolları

Kış depresyonuyla baş etme yolları

Kişisel ve Toplumsal Huzurun Teminatı: Ahde Vefa

Kişisel ve Toplumsal Huzurun Teminatı: Ahde Vefa

Saatlerin İcadı ve Tarihsel Gelişimi

Saatlerin İcadı ve Tarihsel Gelişimi

Çok üşüyorsanız  bunları okuyun

Çok üşüyorsanız bunları okuyun

Kardeş kıskançlığını önlemek için önemli ipuçları

Kardeş kıskançlığını önlemek için önemli ipuçları

Coğrafi işaretli ürünlere her geçen gün ilgi artıyor

Coğrafi işaretli ürünlere her geçen gün ilgi artıyor

Magnezyum eksikliği belirtileri

Magnezyum eksikliği belirtileri

Tuvalet eğitimi için ideal dönem: 18-36 ay arası

Tuvalet eğitimi için ideal dönem: 18-36 ay arası

Nişanlılar Arasındaki Münasebet Ne Şekilde Olmalıdır?

Nişanlılar Arasındaki Münasebet Ne Şekilde Olmalıdır?

Yangın çıkarma: Piromani hastalığı nedir? Piromani hastalığının belirtileri nelerdir?

Yangın çıkarma: Piromani hastalığı nedir? Piromani hastalığının belirtileri nelerdir?

En kolay kabak tatlısı nasıl yapılır? Canan Karatay'dan kabak tatlısı tarifi

En kolay kabak tatlısı nasıl yapılır? Canan Karatay'dan kabak tatlısı tarifi

Tanışmalarımız Tevazu Koksun!

Tanışmalarımız Tevazu Koksun!

Gerçek sebebi ortaya çıktı! Burnunuz sürekli bu haldeyse...

Gerçek sebebi ortaya çıktı! Burnunuz sürekli bu haldeyse...

Aileler çocuklarına karşı dürüst ve net olmalı

Aileler çocuklarına karşı dürüst ve net olmalı

Kalsiyum bakımından zengin: Deve kuşu yumurtasının faydaları nelerdir? Nasıl tüketilir?

Kalsiyum bakımından zengin: Deve kuşu yumurtasının faydaları nelerdir? Nasıl tüketilir?

Peygamberler ve Duaları

Peygamberler ve Duaları

Uzmanların mevsim geçişlerinde tüketilmesini istediği: Yeşil mandalinanın faydaları nelerdir?

Uzmanların mevsim geçişlerinde tüketilmesini istediği: Yeşil mandalinanın faydaları nelerdir?