Neden uykusuzuz?

Geçmiş yıllara kıyasla uyku problemleri son yıllarda bir çok insanın sorunu haline geldi.  Sebeplerine gelince; bir çok sebebi var. Ne var ki çözüm konusunda bir çoğumuz net bir yol çizemiyor. Kestirme yol olarak ilk aklımıza gelen uyku ilaçlarına başvurmak olsa da uzun vadede yine bir kısır döngü içine giriliyor.    Konuyu  Prof. Dr. Osman Müftüoğlu köşe yazısında sebepleri ve çözüm yolları ile anlatıyor…

Şu bilgi çok net ve açık, üstelik defalarca da doğrulandı: Muazzam bir uykusuzluk problemi hatta salgını ile karşı karşıyayız. Oysa düzenli, kaliteli ve yeterli bir uyku sağlıklı bir hayatın en az beslenme, stres yönetimi, düzenli aktivite parametreleri kadar önemli ve vazgeçilmez bir ayrıntısı. Unutmayalım ki uykusuzluk atakları/dönemleri eğer tekrarlar ve uzun sürerse günün birinde bizi mutlaka hasta eder. Ayrıca yaşam kalitemizi düşürür, ömür süremizi törpüler.

Kısacası sık sık tekrarladığım gibi iyi, güzel, formda, fit ve sağlıklı bir hayatın yolu mutlaka ama mutlaka yeterli, keyifli ve kaliteli bir gece uykusundan geçer. Peki, ne oldu da UYKUSUZLUK MESELESİ bu kadar önemli bir sorun haline geldi? Ve ne oldu da uykusuzluk sorunu sağlıklı yaşam gündemimizin -özellikle son günlerde- bir değilse bile iki numaralı problemi oldu?

SORU ŞU NEDEN UYKUSUZUZ

UYKUSUZLUK probleminin küresel bir salgına dönüşmesinin, bana göre beş temel sebebi var.

1- GERGİN, HUZURSUZ VE KAYGILIYIZ: Pandemi hepimizi korkuttu. Kendimiz, ailemiz, işimiz, gücümüz ve daha pek çok konuda ruhumuzu yoğun bir endişe bombardımanına tuttu. Stres seviyemiz, pandeminin etkisi minimuma inmiş olsa da hâlâ çok yüksek.

2- FAZLA AYDINLIK VE ÇOK GÜRÜLTÜLÜYÜZ: Özellikle şehirlerde ses ve ışık kirliliği muazzam boyutlara ulaştı.

3- ÇOK SICAĞIZ: Sadece iklimsel ısı artışı değil, yaşadığımız ortamlardaki ısı artışı da kaliteli bir gece uykusunun gizli düşmanlarından biri haline geldi.

4- ÇOK ŞİŞMANLADIK: Kilo/obezite sorunu büyüyor, bu sorun büyüdükçe de uyku kalitemiz düşüyor. Zira fazla kilolu/obez biri olmak, uyku kalitesini düşüren horlama ve uyku apnesi sorunlarının en önemli nedenlerinden biri.

5- ZAMAN KAYMASI SORUNU VAR: Kronobiyolojiye uygun bir uyku ritmi, kaliteli bir uykunun en önemli belirleyicilerinden biri. Dinlendirici bir uyku için en uygun uykuya geçme saatleri ise gece 22-23 arası. Gecenin 3’ünde yatağa girip ertesi gün öğle saatlerinde uyanan birinin “Oh be neredeyse 8 saat uyumuşum!” diyerek yatağından keyifle ve adeta zıplayarak kalkabilmesi mümkün değil.

YATAK ODANIZ KAÇ DERECE

EĞER uykunuza kolayca dalmak, gece boyunca tekrar tekrar uyanmamak ve ertesi sabaha dinlenmiş olarak başlamak istiyorsanız yatak odanızın sıcaklığını da ayarlamanızda fayda var. Kaliteli bir uyku için uyuduğunuz ortamın biraz soğuk olması, oda sıcaklığının 18 derece civarında kalması gerekiyor. 14 derecenin altı, 20 derecenin üstü ise tavsiye edilmiyor.

İDEAL UYKU SÜRESİ NEDİR

UZMANLARA göre, dinlendirici ve verimli bir uyku için 6-8 saat arasında bir süre uyumanız gerekiyor. 5 saatin altı, 9 saatin üzeri önerilmiyor. Uyku süresinin kısalması ömrü kısaltırken gereğinden uzun uykular, yaşlılıkta bellek kaybına yol açabiliyor. Kısacası “Erkeklere 4, kadınlara 5, aptallara 6 saat uyku yeter!” diyen Napolyon asla haklı değil, uykunun azı da fazlası da bedene ve ruha zarar verebiliyor.

KARANLIKLAR hormonu olarak da bilinen melatonin uyku sistematiğinin vazgeçilmezi hatta patronu gibidir. Eğer beyninizdeki o küçücük iç salgı bezi epifiz, yeteri kadar melatonin hormonu üretebiliyorsa uykusuzluk sorununa yakalanma ihtimaliniz minimuma inmiştir. Özetle kanınızdaki melatonin miktarı arttıkça uykuya dalmanız kolaylaşacak, uykunuz daha da derinleşecektir. Diğer taraftan melatonini sadece bir uyku hormonu gibi de düşünmemenizde de fayda var. Uzmanlar onun son derece güçlü bir antioksidan olduğunu, ayrıca kanserler ve enfeksiyonlara karşı bağışıklığımızı da güçlendirdiğini söylüyor.

10 ÖNEMLİ UYKU NOTU

1- Uyku sorunu yaşayanların herhangi bir KANSERE yakalanma riski beklenenden daha yüksektir.

2- Uyku problemi olan kişilerin BAĞIŞIKLIK SİSTEMLERİ daha güçsüz, bulaşıcı hastalıklara yakalanma olasılıkları daha fazladır.

3- Uyku problemi olanların ÖĞRENME kabiliyetleri beklenenden daha zayıftır.

4- Uykusuzlarda farklı nedenlere bağlı BELLEK problemlerine daha sık rastlanır.

5- Uykusuzluk RUHSAL DENGEYİ de altüst eder. Uykusuzlarda depresyon, anksiyete, panik bozukluk ve benzeri psikolojik problemler daha sık görülür.

6- Uykusuzluk KİLO kontrolünü de bozar, şişmanlamayı kolaylaştırır.

7- Uykusuzların kalp ve damar sistemleri de tehlike altındadır. Uyku problemi olanlarda KALP VE BEYİN KRİZLERİ daha sık görülür.

8- Uykusuzluk KAZA YAPMA RİSKİNİ de arttırır.

9- Uykusuzların ŞEKER HASTALIĞINA yakalanma olasılığı da daha fazladır.

10- Araştırmalar uyku sorunu olanların beklenenden daha KISA YAŞAM SÜRESİNE sahip olduklarını gösteriyor

Halis Sağlık, 27 Aralık 2022 12:32