Tetanoz aşısı hangi durumlarda yapılır?

Tetanoz, ölümcül olabilen ciddi bir enfeksiyondur. Clostridium tetani adı verilen bakterinin ürettiği toksinden kaynaklanır. Peki tetanoz aşısı ne zaman yapılır? Tetanozun belirtileri nelerdir?

Tetanoz, toprakta ve hayvanların bağırsaklarında bulunan bir bakterinin neden olduğu ciddi ve ölümcül bir enfeksiyondur. Bu bakteri, vücuda girdiğinde sinir sistemini etkileyen bir zehir üretir ve kas spazmlarına, solunum yetmezliğine ve ölüme yol açabilir.

Tetanozun kesin bir tedavisi yoktur, ancak aşı ile önlenebilir. Bu yüzden tetanoz aşısının önemini ve nasıl yapılması gerektiğini bilmek hayati önem taşır. Bu yazımızda tetanoz aşısının hangi durumlarda yapılacağına, belirtilerine ve tedavi yöntemlerine bakacağız.

TETANOZ AŞISI NEDİR VE NASIL YAPILIR?

Tetanoz aşısı, tetanoz bakterisinin ürettiği zehrin (toksinin) etkisiz hale getirilmiş halini (toksoidini) içerir. Bu sayede vücut, tetanoz toksoidine karşı antikor üretir ve tetanoz enfeksiyonuna karşı bağışıklık kazanır. Tetanoz aşısı, diğer bazı hastalıklara karşı da koruma sağlayan karma aşılar içinde yer alır.

Ülkemizde bebeklere 2., 4. ve 6. aylarında beşli karma aşı olarak tetanoz aşısı yapılır. 18. ayda ve 4-6 yaş arasında pekiştirme dozları verilir. Bu aşılar sonrasında 11-12 yaşlarında ve her 10 yılda bir tekrar tetanoz aşısı yapılması önerilir. Tetanoz aşısı, kas içine veya deri altına enjeksiyon yoluyla uygulanır.

TETANOZ AŞISININ YAN ETKİLERİ VAR MIDIR?

Tetanoz aşısı, genellikle güvenli ve etkili bir aşıdır. Fakat bu aşıda da bazı yan etkiler vardır. Bunlar çoğunlukla hafif ve geçici olup, şunlardır:

*Hafif ateş

*Eklem ve kas ağrıları

*Bulantı

*Yorgunluk

*Genel hastalık hissi

*Enjeksiyon yerinde kızarıklık, şişlik veya kaşıntı

Bahsi geçen yan etkiler genel olarak 1-2 gün içerisinde kendiliğinden geçebilir. Ancak daha ciddi veya uzun süren yan etkiler olursa, doktora başvurmak gerekir. Çok nadiren de olsa, tetanoz aşısı alerjik reaksiyona veya sinir sistemi hasarına neden olabilir. Bu durumda acil tıbbi yardım almak hayat kurtarıcı olabilir.

TETANOZ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Tetanoz enfeksiyonu, vücuda giren bakterinin ürettiği toksinin sinir sistemini etkilemesiyle ortaya çıkar. Bu toksin, kasların kontrolünü kaybetmesine ve istemsiz kasılmalarına neden olur. Tetanoz belirtileri, bakterinin vücuda girdiği yerden ve enfeksiyonun şiddetinden etkilenir. Genellikle, bakterinin vücuda girişinden 3-21 gün sonra belirtiler başlar. Ortalama süre 8 gündür. Tetanoz belirtileri şunlardır:

*Çene kaslarında sertlik ve spazm (trismus veya kilitleme çenesi olarak da adlandırılır)

*Ense ve sırt kaslarında sertlik

*Yutma güçlüğü

*Karın kaslarında sertlik ve ağrı

*Küçük uyaranlara (ses, ışık, dokunma) karşı aşırı duyarlılık ve şiddetli spazmlar

*Ateş

*Terleme

*Tansiyon yükselmesi

*Nabız hızlanması

*Tetanoz belirtileri ilerledikçe, solunum kasları da etkilenir ve nefes almak zorlaşır. Bu durum, beyin hasarı, kalp krizi veya ölüme yol açabilir.

TETANOZDAN NASIL KORUNABİLİRİZ?

Tetanoz, önlenebilir bir hastalıktır. Tetanozdan korunmanın en etkili yolu, aşılarını zamanında yaptırmaktır. Tetanoz aşısı, hayat boyu koruma sağlamaz. Bu yüzden, her 10 yılda bir tekrar aşı olmak gerekir. Ayrıca, tetanoz riski taşıyan bir yara veya sıyrık oluştuğunda, doktora başvurmak ve gerekirse ek aşı veya antitoksin almak önemlidir. Tetanoz riski taşıyan yaralar şunlardır:

*Delici yaralar; kıymıklar, piercingler, dövmeler, iğneler

*Ateşli silah yaralanmaları

*Yanıklar

*Cerrahi yaralar

*Uyuşturucu enjeksiyonu yaraları

*Hayvan ısırıkları

*Ayak ülserleri

*Diş enfeksiyonları

*Göbek bağı enfeksiyonu (yenidoğanlarda)

Tetanozdan korunmanın bir diğer yolu da, yara bakımına dikkat etmektir. Herhangi bir yara veya sıyrık oluştuğunda, önce elleri sabun ve suyla yıkamak, sonra yarayı temizlemek, dezenfekte etmek ve kapatmak gerekir. Yaranın enfekte olup olmadığını takip etmek ve gerekirse doktora göstermek de önemlidir

Halis Bilgi, 16 Şubat 2024 07:11