Tevbelerimiz sadık mı?

Hayatımıza Anlam Katan Dualar -Tevbelerimiz Sadık Mı?

رَبَّنَا ظَلَمْنَا اَنْفُسَنَا وَاِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِر۪ينَ ...

"...Rabbimiz! Kendimize yazık ettik; bizi bağışlamaz ve bize merhamet etmezsen biz kaybedenlerden oluruz." (A'raf, 7/23)

Yüce Allah, Hz. Âdem ve eşinin yaptığı bu duayla bize tevbe adabını öğretmektedir.

Onlar, yaptıkları hatanın ardından hemen pişman olmuş ve pişmanlıklarını dile getiren dualarında ‘Ey Rabbimiz!’ diye seslenerek tüm samimiyetleriyle Allah’a sığınmışlardı.

Duadaki “biz” ifadesi Hz. Âdem ve Havvâ’nın birlikte tevbe ettiklerini göstermektedir. Bazen tenhalarda gözyaşı dökerek tevbe etmeli insan bazen de bir yakınıyla, dertleşir gibi...

Hata yapar yapmaz Allah’ı hatırlamanın adıdır tevbe!

Tevbe ertelenmez, ertelenmemelidir. “Aynı günahı bir daha işleyebilirim, tevbe etmeye yüzüm yok!” şeklindeki düşüncelere zihnimizde yer açmamalıdır. “Bu mazeretler tevbeyi erteletme çabasında olan şeytanın bir fısıltısı olabilir!” diye düşünsek yine de tevbemizi geciktirir miydik acaba?

Kerîm Kitabımız’da günah işler işlemez Allah’ı hatırlamaktan bahsedilmesi şaşırtıcı ve yürekleri sarsıcı bir durumdur doğrusu!: “Onlar çirkin bir şey yaptıkları veya kendilerine kötülük ettikleri zaman Allah’ı hatırlarlar da hemen günahlarının bağışlanmasını dilerler...” (Âl-i İmrân, 3/135) Rabbimiz’in övgüyle bahsettiği o bahtiyar kullardan olmak istiyorsak tevbede acele etmeli değil miyiz?

“Bağışlamazsan kaybedenlerden oluruz Rabbim!”

Bu dua, kurtuluşun sadece Allah’ın affı ve rahmetiyle mümkün olduğuna işaret etmektedir. Tevbe, insanın güçsüzlüğünü kabul edip Allah’a sığınmasıyla başlar. Hz. Âdem ve eşi, istiğfar ve merhamet talebinde bulunurken acziyetlerini de itiraf etmiş, bağışlanmadıkları takdirde hüsrana uğrayanlardan olacaklarını ifade etmişlerdi. Günah işleyenlerin gönüllerinden adeta şöyle bir niyaz yükselmesi gerektiğini öğretmişlerdi: "Ey Rabbimiz! Biz günah işleyerek kendimize yazık ettik, hata yaptık. Eğer Senin affın ve merhametin olmazsa biz mahvoluruz, kaybederiz, perişan oluruz. Sadece Sana sığınıyoruz. Merhametine muhtacız!"

Kabul edilmesini çok istediğin bir duan mı var? İstiğfara sarıl. Rahmet Elçisi (s.a.s), istiğfarı dilinden düşürmeyen kişinin darlıklarının giderileceğini ve hiç ummadığı yerden sevindirileceğini müjdeler: “Allah, istiğfara devam eden kimsenin her sıkıntısı için bir çıkış yolu ve her kederi için bir ferahlık sağlar. Onu hiç beklemediği yerden rızıklandırır.” (Ebu Davud, Vitr, 26.)

İçin mi sıkılıyor? İstiğfara başla. Kalbinin günahlardan kirlendiğini mi hissediyorsun? İstiğfarı artır, arındır kalbini. Ağlayamıyor musun? İstiğfarla yumuşat gönlünü.

Hz Peygamber (s.a.s), içini bir sıkıntı kapladığında, gönlü daraldığında hemen istiğfara sarılır, Rabbi’nden hatalarını bağışlamasını dilerdi. (Müslim,Zikir,41)

Kıtlık baş gösterdiğinde yağmur duası yapması beklenirken sadece istiğfar duası yapan Hz. Ömer’i hatırla. İstiğfarı ‘semanın anahtarı’ olarak tarif eden o güzide sahabi, yağmur duası yerine sadece istiğfar duası okumasının sebebini soranlara şu âyeti okumuştu:

“...Rabbinizden bağışlanma dileyin; sonra da O'na tevbe edin ki, üzerinize göğü (yağmuru) bol bol göndersin ve kuvvetinize kuvvet katsın...”(Hûd,11/52)

Rabbimiz, “Üzerinize yağmuru göndersin.” demiyor, “Üzerinize gökyüzünü göndersin.” buyuruyor. İstiğfarın bereketini anlatan ne harika bir ifade!

Tevbe ettikçe gönlümüz kirlerden arınacak ve Rabbimize bağlılığımız artacaktır.

Allah’ın “Tevvâb”, “Afüv”, “Gafûr”; tevbeleri çok kabul eden, çok affedici ve çok bağışlayıcı isimleri dilimizden gönlümüzden hiç uzaklaşmasın. ‘Günahımın büyüklüğü sebebiyle tevbe kapısı yüzüme kapanacak!’ düşüncesi aklımızdan bile geçmesin. Gaflet halinde işlediğimiz günahı derhâl terk etme kararlılığı önceliğimiz olsun.

Bizi bizden çok tanıyan Yaratan, günah işlemememizi beklemiyor ki!

İnsan günah işleyebilecek bir özellikte yaratılmıştır. Günah işlemek değildir bizi ilahi rızadan uzaklaştıran. Hakk katında değerimizi düşüren, yaptığımız kötülükle yüzleşmek yerine hatamızı inkar yolunu seçmektir. Unutmayalım ki şeytan, tevbe etmek yerine günahında ısrar ettiği, hatalı olduğunu kabul etmediği için kaybedenlerden olmuştur.

Önce hatanı kabul et, ardından Allah’tan af dile!

Bazen vicdanımızın sesini susturmaya, yaptığımız hataya mazeretler üretmeye, günahımızı unutmaya çalışırız. Hâlbuki günahı inkâr değil, itiraf ve pişmanlık affa vesiledir. Hz. Âdem ve eşinin, yaptıklarını örtbas etmek yerine “Kendimize zulmettik.” Diyerek hatalarını sahiplenmeyi tercih etmeleri samimi tevbe konusunda bize yol göstermektedir.

Öyleyse Hz Âdem’e Rabbimiz tarafından öğretildiği bildirilen bu özel duayı öğrenmeli, okumayı alışkanlık haline getirmeli vakit kaybetmeden. İnsanoğlunun dilinden dökülen ilk tevbe sözlerini. Yüce Allah tarafından kabul edilmiş ilk bağışlanma niyazını...

Ümmet olarak imtihan sürecinden geçtiğimiz dönemlerde istiğfar sözleri dilimizden düşmesin. Gazze için istiğfar etmeli, ümmet için istiğfar etmeli! Etmeli ki rahmet yağsın imdat eden diyarlara ve kurak gönüllere...

‘Sadık tevbe’ olarak adlandırılan ‘nasûh tevbe’ hedefimiz, günahsız olduğu halde Rabbine çokça tevbe eden Allah Resûlü rehberimiz olsun. Zira Allah çok tevbe edenleri sever! (Bakara, 2/222)

Sevda Demirbağ Bayrak

İlim İrfan, 19 Aralık 2025 01:54