El emeği göz nuru

Asırlardan beni Anadolu'da kullanıldığı bilinen iğne oyası, ''Efeler diyarı'' Aydın'ın geleneksel kültüründe ayrı bir öneme sahip.

Geçmişte efelerin kıyafetlerindeki başlıkları süsleyen iğne oyasının, efelerin heybetli duruşunu tamamlayan estetik bir öge ve incelik mesajı olarak kullanıldığı belirtiliyor.

Yoğun emek gerektiren iğne oyalarının kullanım alanı zamanla genişlemiş, havlular, masa örtüleri, dantel takımlar ve para keselerinde kullanılan oyalar, çeyiz sandıklarının ''olmazsa olmazı'' haline gelmiş.

Küçük bir iğneye geçirilen ipek ipliklerin yerini, bugün floş iplikler alsa da gelinliklerde hala ipek iplikten yapılmış iğne oyalarını görmek mümkün.

Şeytan bacağı, menekşe, küpeli hercai, bülbül tükürüğü, lale, Namrun gülü, gelincik, bıyık ve efe oyası gibi ilginç çeşitleri bulunan iğne oyası bugün broş, fular, toka, yemeniler gibi çok farklı alanlarda da kullanılıyor.

İğne oyaları bunun dışında genç kızların boyunlarındaki kolyeleri süslerken, evlerde de dekoratif ürün olarak değerlendiriliyor.

-Halk Eğitim Merkezi'nden iğne oyası kursu-

Aydın'da geleneksel el sanatlarını yaşatma amaçlı olarak Halk Eğitim Merkezinin açtığı ücretsiz iğne oyası kursuna 20 kadın kursiyer katılıyor.

Kurs eğitmeni Süheyla Güldal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, babaannesinin dizlerinde iğne oyasıyla tanıştığını, bu sanata olan merakını Aydın Halk Eğitim Merkezinin açtığı kursa giderek pekiştirdiğini ve sonunda eğitmen sertifikası aldığını söyledi.

İğne oyasının nakış gibi, ince ince işlendiğini ifade eden Güldal, şöyle konuştu:

''Eskiden oyayı sertleştirmek, muntazam durmasını sağlamak için at kılı ve yumurta akı kullanılırmış. Bu yolla sabitleştirilen oya, yıllarca sandıkta beklese de bozulmazmış. Tabii şimdi yeni yöntemler kullanıyor. Kolalama, jelatin kullanma gibi. Nakış gibi işlenen iğne oyası geçmişte iletişim aracı olarak da kullanılırdı. Gelin kaynanasına küserse farklı, kocasına küserse farklı renkte oya takılırdı. Mesela kadın kocasıyla dargınsa siyah, arası iyiyse kırmızı oya takarmış ki eş dost bunu bilsin diye.''