Dijital oyunlarda gizli tehlike

Cumhuriyet Üniversitesi (CÜ) İmranlı Meslek Yüksekokulu öğretim görevlisi, araştırmacı-yazar Sefer Darıcı'nın yaptığı araştırmada, dijital oyunlarda kullanılan bilinçaltı mesajların çocukların gerçeklik algısını değiştirdiği ve gerçek hayatla ilişkisini kopardığı belirlendi.

Darıcı,yaptığı açıklamada, araştırmanın bilimsel bir dergide yayınlanacak deneysel kısmıyla ilgili ön çalışmanın ilk, orta ve lise düzeyinde eğitim gören 510 çocuk üzerinde gerçekleştirildiğini söyledi.
Bu çocukların tamamı üzerinde yaptıkları "dijital oyun bağımlılık ölçeği"nin ardından oyun bağımlılıkları tespit edilen 34 çocukta ayrı bir çalışma uyguladıklarını belirten Darıcı, bu çocuklara oyunlarla ilgili yaptıkları testlerde onların gerçeklik algılarının değiştiğini gördüklerini ifade etti.
Çalışmanın bildiriyle ilgili başlığını "Dijital Oyunlarda Kullanılan Subliminal Mesajların Gerçeklik Algısı Üzerindeki Etkilerine Yönelik Çalışma: Gerçeklik Eşiği" adını verdikleri aktaran Darıcı, şunları kaydetti:
"Dijital oyunların içerisinde algısal olarak belli bir tutumu benimsememiz, zihnimizde belli bir algı oluşturulması, belli bir davranışa yönlendirilmemiz amacıyla bu oyunların içerisinde birtakım uyaranlar var. Bu uyaranlar, genellikle bilinçaltına yönelik oluyor. Belli eşik değerlerinin altında verilebildiği gibi bilinç düzeyinde yani görülebilen, duyulabilen, farkında olunabilen mesajlar da verilebiliyor. Çocuğun bir müddet sonra oyunun içerisindeki karakteri, imgeyi ya da objeyi gerçek hayattaki gerçeğiyle eşleştirdiği ve bu eşleştirmenin onun zihinsel dünyasında yer ettiğini fark ettik."
Darıcı, dijital oyunların çocukların gerçeklik algısını değiştirdiği ve dijital dünyanın gerçek olarak kabul edildiği varsayımıyla yola çıkarak yaptığı araştırmada ortaya koyduğu "Gerçeklik Eşiği" kavramının, 7-8 Mayıs'ta Erzurum'da düzenlenecek Uluslararası Oyun ve Oyuncak Kongresi öncesinde kabul edilerek bilimsel literatüre girdiğini belirtti.
"Vücut gerçek hayatta, zihin dijital hayatta"
"Gerçeklik Eşiği"ni, "dijital ortamda taklit edilen gerçekliğin zamanla 'gerçek gerçeğin' yerini alması için gereken sınır" olarak tanımladıklarını dile getiren Darıcı, şunları söyledi:
"Dijital oyunlarda kurgulanan ve 5 duyuya daha fazla hitap eden gerçeklik algısı, zamanla gerçeğin yerini alabiliyor. Gerçek hayattaki nesne, kavram ve ifadelerin anlamı dijital gerçeklikte kişinin kendisine sunulanla yer değiştirebiliyor. Dijital olarak verilen gerçeklik zamanla gerçek hayattaki orijinalinin yerini alıyor ve çocuk dijital dünyayı gerçek hayatın yerine geçiriyor, kendisine verileni asıl gerçek olarak algılıyor. Bu da çocuğun davranışlarına, tutumlarına, ergenlik ve yetişkinlik dönemindeki karar alma mekanizmalarına yansıyor. Bir çocuk ne kadar televizyon, internet ve dijital oyun ortamında bilinçaltını etkileyen unsurlara maruz kalırsa gerçek hayatla ilişkisini o denli koparıyor. Yani vücut gerçek hayatta, zihin dijital hayatta. Çocukta şiddete yönelik değişim de gözleniyorsa durum daha ciddi boyut kazanıyor."
Darıcı, oyunların sadece bir "oyun" olarak algılanmaması, bunlarda ticari ve psikolojik bir altyapının da olduğunun unutulmaması gerektiğini sözlerine ekledi.