Tasavvufun temel kavramlarından biri de İnsan-ı Kâmil'dir.
Geçmiş dönemlerde ‘kâmil' kavramı kemale ermiş müminler için kullanılırken daha
sonraları özel bir anlam kazanarak farklı bir alanı doldurmaya başladı. İnsan-ı
kâmil;  şeyh, pir ve veliler için kullanılmakla beraber, tasavvufta
insan-ı kâmil denince Peygamberimiz Hz. Muhammed(sav) kastedilmektedir. 

İnsanın
kemale doğru yol alması için, ibadetlerin tam olarak huşu içinde yapılması ve
fenafillah mertebesine ulaşılması gerekir. Fenafillah makamı da, kişinin, bütün
dünyevi istek ve arzulardan uzaklaşarak, Rabbimizin isteği doğrultusunda
yaşayarak beşeri varlığını Allah Teâlâ'nın varlığında eritmesiyle mümkündür.
Böylece insan-ı kâmil bu mertebeye ulaştıktan sonra ilahi aşkla kendisinden
geçmeye başlayarak etrafa, olup biten her şeye farklı bakmaya başlayacaktır. O
artık madde boyutundan sıyrılarak ruhi bir anlam kazanacaktır. Kemale ermiş
kişiler, büyük günah işlemezler ve küçük günahları da bilerek işlemezler.

Allah'ın
yeryüzündeki halifesi insandır. Allah Teâlâ insanı en güzel surette
yaratmıştır. Kur'an-ı Kerim'de bu,  ‘ahsen-i takvim' olarak en güzel
şekilde ifade edilmiştir. Yani O, insanı maddi- manevi, fizik ve ahlak
açısından en güzel bir şekilde yaratmıştır. Kişinin bu özellikleri kemale
erdirmesi ve onları içselleştirmesi bireyin gayretine bağlıdır. Kemale ermiş
kişiler, ancak Yüce Allah'ı hakkıyla tanır.

Farklı
bir açıdan bakacak olursak; bu âlemin yaratılma sebebi ‘İnsan-ı kamil' değil
mi? O'na kulluk etmek için yaratıldığımıza göre, insan-ı kamil olma yolunda
ceht göstermek de yaratılmanın amacına gerçek manada rücu' etmek demektir.

Şu
da bilinmelidir ki, yeryüzünde günah bataklıkları bu kadar artmışken,
kötülükler alenen işleniyorken kemale ermişlerin duasıyla toplumlar ayakta
durmakta ve korunmaktadır.

İnsân-ı
kâmilin bir başka özelliği de ilâhî varlık için en büyük şahittir. İnsan-ı
kâmil Allah'ın ahlâkıyla ahlâklanmış olması bakımından ahlâkî açıdan da kemale
ulaşmıştır. Kâmil insan; davranışları, konuşmaları, kılık kıyafeti ve
hal-hareketleriyle rol modeldir. O, bulunduğu çevreye emr-i bi'l ma'ruf, nehyi
ani'l münkeri haykırır.

Sonuç
olarak; güzel erdemler İnsan-ı Kamil'de eksiksiz ve yüksek bir zirvede
bulunurlar. Rabbim o yolda çaba gösterenlerden eylesin!

Selam
ve dua ile…